Oorlog (Polemos) is van allen de vader en de koning van allen: sommigen heeft hij immers goden laten zijn, anderen mensen, sommigen tot slaaf gemaakt, anderen vrij.

Heraclitus

Oorlog is de situatie waarin individuen gedwongen worden rollen te spelen waarin ze zichzelf niet meer herkennen. Ze worden opgeofferd aan het geheel, aan het doel van de oorlog. Ze hebben niet langer het bevel over zichzelf, maar worden dragers van krachten die het bevel over hen voeren, buiten hun medeweten om.

Renée van Riessen (in: Filosofen van deze tijd. Maarten Doorman & Heleen Pott. blz 111)

Ter nagedachtenis aan en ter ere van mijn vader die drie jaar van zijn leven doorbracht op Java in Nederlands-Indië. Hij was toen nog niet mijn vader, maar al wel getrouwd met de vrouw die mijn moeder zou worden, Anna (Anneke) Luttjeboer.

Getrouwd in december 1946, ook vanwege de extra soldij die dat met zich meebracht, en mogelijk omwille van het weduwenpensioen. Getrouwd ook net voor zijn vertrek op 15 januari 1947 met de Kota Agoeng naar Engeland. Na een verblijf daar in Aldershot, reisde hij op 24 februari 1947 af met de Kota Inten naar Nederlands-Indië, waar hij op 26 maart van dat jaar arriveerde in Tandjong Priok, de haven van Batavia.

Deze website is gebouwd rond een krantenartikel dat verscheen in de Winschoter Courant van zaterdag 13 september 1947. (Mogelijk is het ook in een opeenvolgende reeks gepubliceerd.) Mijn opa, de vader van mijn vader, werkte als typograaf bij die krant en stelde dit artikel samen uit de brieven die mijn vader naar huis schreef, overigens buiten mijn vaders medeweten. Het artikel omvat het verblijf in Engeland, de zeereis, de aankomst in Tandjong Priok, Batavia, de eerste weken op Java, de verhuizing naar Bandoeng, de 1e Politionele Aktie en eindigt korte tijd daarna. Als zodanig volgt het in grote lijnen het verhaal zoals al is verteld in Belevenissen van een Stormpionier en in Mijn Ruiters (zie: literatuur). Van de rest van zijn tijd op Java heb ik, afgezien van zijn zakboekje, geen geschreven materiaal. Een uitrreksel uit dit zakboekje heb ik geplaatst op deze website en van de foto's uit de jaren 1948 en 1949 een selectie.

Het is een verslag uit eerste hand, niet na lange tijd vanuit herinnering, maar vaak ter plekke geschreven en vrij kort na de 1e Politionele Aktie gepubliceerd. Daarmee geeft het goed weer hoe er over het algemeen in die roerige tijd werd gedacht door de jongens die, grotendeels onwetend over wat hen te wachten stond, werden uitgezonden naar Indië. Bovendien is het verhaal nog niet gekleurd door latere gebeurtenissen en evenmin gecorrigeerd door een 'politiek correct terugzien'.

De toon in dit verhaal is optimistisch. De jongens zijn er over het algemeen nog steeds van overtuigd goed werk te doen en na de 1e politionele actie is er het gevoel dat 'de klus goed geklaard is' en dat de orde voor een groot deel is hersteld, hoewel men liever had willen oprukken tot de hoofdstad Djokja. Het eskadron heeft een snelle opmars gehad, zonder verliezen te hebben geleden.

In de twee laatste bladzijden van mijn vaders verhaal, die handelen over de tijd kort na de 1e politionele actie, is er reeds sprake van een kentering. Er blijven onlusten. En hier stopt het verhaal dat mijn vader vertelt, met toch een hoopvol slot en nog steeds de overtuiging goed werk te doen.

Uiteindelijk echter zou de oorlog zich tot een guerillaoorlog ontwikkelen die niet kon worden gewonnen en de tijd na de tweede politionele actie van december 1948, kenmerkt zich door veel verliezen en zenuwslopende dagelijkse patrouilles, die een grote druk op het eskadron leggen. Bovendien onstaat er het gevoel niet door de politiek te worden gesteund, landelijk, noch internationaal, en rijst de twijfel.

(wiki)